Companionate Love – सोबती प्रेम –
हे असं प्रेम आहे, ज्या प्रेमात दाट सख्य किंवा जवळीक असते, आणि वचनबद्धताही असते.
Companionship म्हणजे Intimacy + commitment .
हे सोबती प्रेम कुठं कुठं दिसतं?

• म्हातारपणी जोडप्यात असं प्रेम असू शकतं.. इथं शारीरिक उत्कटता संपलेली असते, पण दाट जवळीक, शेअरिंग, केअरिंग, आणि जबाबदारी असते..
• कुटुंबातील एकमेकांबद्दल ओढ आपुलकी असणारी सगळी नाती यात येतात.
• मित्रा-मित्रातली दाट मैत्री यात येते..
• मित्र-मैत्रिणी मध्ये असलेल्या या सोबती प्रेम प्रकारच्या दाट मैत्रीला ‘प्लेटोनिक लव्ह’ म्हणतात.
  प्लेटोनिक लव्ह –
  यात Passion (लैंगिक उत्कटता) अजिबात नसते. Sexual goals नसतात, किंवा त्याला प्राथमिकता तरी नसते.. त्या दोघांत मानसिक बंध (meaningful conversations, sharing of values, and interests) असतात, भावनिक शेअरिंग असतं (Affirming, caring, and interested in each others feelings), आणि आत्मिक बंध (respect for each others beliefs, shared purposes, and nurtures each others inner peace) ही असतात..
  ‘एक लड़का और एक लड़की कभी एक दूसरे के दोस्त नहीं हो सकते’ असं परंपरांतून किंवा चित्रपटातून मनावर बिंबवलं गेलेल्या पिढ्यांना हे अजब वाटेल, पण हे असं असू शकतं..
  भलेही हे दोघे प्रत्यक्षात एकमेकांसोबत असोत, वा कधी त्यांनी एकमेकांना प्रत्यक्षात पाहिलेलंही नसो.. त्यांच्यात छान मैत्रीपासून सुरुवात होते.. मन, विचार, भावना जुळल्याने आणि एकमेकांकडून वैचारिक स्पेस आणि आदर मिळाल्याने त्यांची मैत्री अधिकच दृढ होत जाते.. मग त्यांचे संबंध मैत्रीच्या पल्याड जातात.. मैत्रीच्या पल्याड पण लैंगिकतेच्या आल्याड असं ते नातं असतं..
  पूर्वी मुलगा मुलगीचं एकमेकांशी बोलणं हे गैर अर्थानंच घेतलं जायचं, पण आजच्या युवा पिढीने त्या भिन्न नात्यातली लैंगिकता ‘स्विकारली’ आहे, आणि त्याला बायपास करून (वळसा घालून) ते त्याच्या पुढं जाऊ शकताहेत.. म्हणजे ते त्यातली ‘सहजता’ही स्वीकारायला शिकत आहे.. त्याचे अवडंबर न माजवता ती स्वीकारणे ही काळाची गरज आहे.. ते वैचारिक परिपक्वतेचे ते लक्षण आहे. याचा एकत्रित परीणाम म्हणून ते सख्ख्या मैत्रिणीला “You are looking hot today” असे कोणताही लैंगिक अभिनिवेष न दाखवता ‘सहजपणे’ म्हणू शकतात. आणि मैत्रीणही त्या वाक्यामुळे offend न होता, ते वाक्य ‘as a compliment’ म्हणून स्विकारू शकते.. याचं कारण, ‘तिने Hot दिसण्याचा प्रयत्न करणे’ ही आदिम भावना त्यांनी समजावून घेतली आहे..
  म्हणूनच, लैंगिकतेचा पूर्वीसारखा ‘नको इतका ताण’ आज नवीन पिढीला जाणवत नाही, म्हणून अशांच्यात असं प्लेटोनिक प्रेम निर्माण होऊ शकतं..
  मग तुम्ही विचाराल, अशा नात्यात ‘लैंगिक उत्कटता’ (Passion) निर्माण होऊ शकते का? किंवा हे प्लेटोनिक प्रेम ‘रोमँटिक’ पण होऊ शकते का?
  त्यातल्या एकाला किंवा दोघांना कुठल्याही टप्प्यावर असं वाटू शकतं.. जोवर हे वाटणं मनातल्या मनात आहे तोवर ते प्लेटोनिक नात्याच्या आड येत नाही, पण वागण्याबोलण्यातून लैंगिकता डोकावू लागली तर मात्र समोरच्याला ते तिथून पुढं निभावणं अवघड होऊन बसतं.. मग ते नातं किंवा त्यांच्यातलं प्रेम हे प्लेटोनिक राहत नाही..
  एकतर (आजूबाजूची परिस्थिती पूरक असेल आणि दोघांचाही होकार झाला तर) ते Consumate love होते, अन्यथा ते तिथेच संपते..