मित्रा,

 

तू वाहतोस गर्व उच्चवर्णीय असल्याचा,
किंवा शुद्ध रक्तीय आर्यवंशी असल्याचा..
अथवा, वाहतोस माज,
किती तरी कुळाचा,
सळसळत्या रक्ताचा,
तळपत्या तलवारीचा.. वगैरे..

असो बाबा तुझा गर्व तुझा माज
तुला लखलाभ..

 

पण मित्रा,
मग हाच गर्व आणि माज घेऊन
काही पिढ्या मागं जा..
परकीय आक्रमकांच्या दमनचक्रात
तुझी कोणतीच पूर्वज सापडली नाही
आणि ,
कुठल्याच संकराला कारणीभूत झाली नाही..
तू सांगू शकतोस का शपथेवर,
की, असं मुळीच झालं नसेल म्हणून!!
बघ जरा इतिहासात डोकावून..

 

बरं ते जाऊ दे मित्रा,
हाच गर्व किंवा माज घेऊन
काही पिढ्या मागं जा..
तुझी कितवीतरी पिढी कामावरच्या
दणकट घरगड्यामुळं,
वासनेतून वा मजबुरीतून,
पुढं आली नसेल कशावरून?
त्याच्या बळकट शुक्राणु मुळे
एका पिढीला वारस आणि तुला पूर्वज
मिळाला नसेल कशावरून..?
‘नाही’ हे तरी कुठं तू छातीठोकपणे सांगू शकतोस..!

 

असतातच काही विचार क्लेशदायक,
काही घटना वेदनादायक,
आणि काही सत्ये तापदायक..

 

त्यापेक्षा जाणिवेची कवाडं बंद करून,
सत्याच्या शक्यतेला ठार मारून..
अंगावर मिरवणारा काही तोळे माज
किंवा आपल्या उच्चतेची चातुर्वणीय खाज,
जास्त सुखावते माणसाला..
आणि मग मारता येतात गमजा
शुद्ध रक्ताच्या अन् खानदानी असल्याच्या..
पाळता येतात सोवळे,
टाळता येतात स्पर्श,
जाळता येतात माणुसकीच्या भावना,
जातीभेदाच्या पारंपरिक चितांवर..

 

पण अरे,
ज्या उच्च वगैरे वर्णाची महती किंवा
खानदानी कुळांची ख्याती
तू तुझ्या पोथ्यांतून पटवतोस,
भाषणांतून ठसवतोस,
रक्तातून वागवतोस..
नसानसातून तापवतोस..
ते खानदान शोधत
लाखो वर्षं मागं जा..
मग कळेल तुला,
तो तुझा अन् माझा डीएनए माकडांच्याच् कुळातला आहे..

 

उत्क्रांतीतून मी जरा ‘माणूस’ व्हायचा प्रयत्न करतोय..
आणि तू..?

 

• डॉ सचिन लांडगे.

 

**