– डॉ सचिन लांडगे.

 

एक जुनी गोष्ट आहे. आपण खूपदा वाचली असेल.. एकदा एक *प्रवासी* त्याच्या छोट्या बोटीतून नदी ओलांडत असतो. अचानक त्याची बोट खडकावर आपटून फुटते व प्रवासी पोहता येत नसल्याने पाण्यात गटांगळ्या खाऊ लागतो..

 

*भाग एक -*

 

प्रवासी वाचवा वाचवा म्हणून जोरजोरात ओरडू लागतो. त्याचा आरडाओरडा ऐकून एक प्रवासी वाहतूक करणारा *नावाडी* आपली बोट घेऊन तेथे येतो.

प्रवासी त्याला जीव वाचविण्याची कळकळीची विनंती करतो.. त्याबदल्यात त्याची सगळी संपत्ती तो नावाड्याला देईल असे वचन देतो..

नावाडी त्याला आपल्या बोटीत घेतो..

 

*भाग दोन -*

 

जशी बोट पुढंपुढं जाऊ लागते, तसंतसं प्रवाश्याला त्यानं दिलेल्या वचनाबद्दल पश्चाताप होऊ लागतो..

तो जरासा सावरून नावाड्याला म्हणतो, जरी मी सगळी संपत्ती देईन असं वचन दिलं असलं तरी माझी बायकापोरं काही ते मान्य करणार नाहीत.. सबब मी तुला अर्धीच संपत्ती देईन..

यावर नावाडी काहीच बोलत नाही..

 

*भाग तीन -*

 

किनारा अगदी जवळ आल्यावर तर प्रवाश्याला आपण दिलेल्या अर्ध्या संपत्तीच्या वचनाचं सुध्दा खूपच वाईट वाटतं..

तो स्वतःशी विचार करतो की, नावाड्याने त्याला नदीतून वाचवून अशी कोणती मोठी गोष्ट केली आहे!! ती तर नावाड्यांची ‘ड्युटी’च असते.. आणि शेवटी माणुसकी नावाची काही गोष्ट असते की नाही..? सगळ्या गोष्टी पैशात थोडंच मोजता येतात..!! जर नावाड्याने आपल्याला वाचविलं नसतं तर त्याला पाप लागलं असतं.. आपणच उलट नावाड्याला पाप लागण्यापासून वाचवलंय..!!

 

मग तो नावाड्याला म्हणतो, अर्धी प्रॉपर्टी काही शक्य नाही, गड्या.. मी तुला पाव हिस्सा देईल फारतर..

नावाडी तरीही काहीच बोलत नाही..

 

*भाग चार -*

 

किनाऱ्यावर सुरक्षित उतरल्यावर तो नावाड्याला दहा रुपये देतो, आणि म्हणतो- जा ऐश कर.. चहा वगैरे पी, आणि घरी जाताना मुलांसाठी काही बिस्किटं पण घेऊन जा..

 

थोड्या वेळाने जेंव्हा त्या प्रवाश्याच्या आजूबाजूला त्याचे मित्र गोळा होतात, तेंव्हा तर तो नावाड्याची खरडपट्टी काढू लागतो.. त्याला खडकावरून ओढून नावेत घेताना ज्या खरचटण्याच्या जखमा त्याच्या अंगावर झाल्या त्याबद्दल तो नावाड्याकडून भरपाईची मागणी करतो.. अन्यथा कोर्टात जाण्याची धमकी देतो..

 

गोष्ट संपली..

 

**

 

तुम्हाला राग आला का प्रवाशाचा..?

 

पण त्याला शिव्या देण्यापूर्वी जरा थांबा..

 

कारण हा प्रवासी म्हणजे दुसरं तिसरं कोणी नसून आपलाच समाज आहे.. आणि तो नावाडी म्हणजे डॉक्टर..!!

…आणि *ही गोष्ट आहे भारतातल्या वैद्यकीय परिस्थितीची..!!*

 

**

 

या गोष्टीतला भाग एक *”इमर्जन्सी रूम”* मध्ये घडतो.. तेंव्हा डॉक्टर हा प्रत्यक्ष देवच असतो..

“डॉक्टर काहीही करा, कितीही पैसे लागू द्या, पण याला वाचवा हो.. प्लिज डॉक्टर प्लिज”.. असं पंचवीसेक तरी नातेवाईक विनवत असतात..

 

भाग दोन *आयसीयू* मध्ये घडतो, जेंव्हा डॉक्टर हा प्रत्यक्ष देव नसला तरी अजून देवदूत तरी असतोच..

 

गोष्टीतला भाग तीन हा हॉस्पिटलच्या *वॉर्ड* मध्ये घडतो, जेंव्हा पेशंटला ICU मधून धोक्याच्या बाहेर काढलेले असते.. आता डॉक्टर हा एक तद्दन व्यावसायिक असतो.. आणि ट्रीटमेंट देणं हा त्याच्या ड्युटीचा भाग असतो.. त्यात त्यानं माणुसकी (एकतर्फी) जपणं भाग च असतं..

 

… आणि भाग चार म्हणजे *डिस्चार्ज* घेण्याची वेळ..!! तेंव्हा मात्र डॉक्टर हा लुटारू असतो..

बिल भरताना ते सुरुवातीचे पंचवीसेक जण गायब असतात आणि आता नातेवाईकांसोबत वेगळाच मॉब समोर असतो.. आणि डॉक्टरची नजर “डॉक्टर, कितीही महाग औषधे लागली तर लागू द्या, सगळा खर्च आम्ही करू” असं म्हणणाऱ्या माणसाला शोधत असते..

आणि समोर बिल कमी करण्यासाठी किंवा बुडविण्यासाठी लोक डॉक्टरला त्यांच्याच हॉस्पिटलच्या उणिवा दाखवत असतात किंवा छोट्या मोठ्या लोकल पुढाऱ्यांचे फोन आणत असतात..

 

आणि, हे काही आजचंच नाही..

*गरज सरो, आणि वैद्य मरो..* ही म्हण खूप जुन्या काळापासूनच आपल्याकडे प्रचलित आहे..

 

असो… या गोष्टीचं सार इतकंच आहे की –

तुम्हाला व्याधीतून बाहेर काढणाऱ्या किंवा तुमचा जीव वाचविणाऱ्या उपकारकर्त्याच्या प्रयत्नांची आणि कष्टाची जाणीव तरी ठेवा, किमान त्याच्या उपकाराची फेड अपकाराने तरी करू नका..

 

– डॉ सचिन लांडगे. भुलतज्ञ, अहमदनगर.

 

***